Gaai in Hortus Nijmegen

Plant & insect: vogels in de botanische tuin

Hortus botanicus Leiden, Hortus Nijmegen
25-FEB-2024 - 'Plant & insect' is in 2024 het thema van de samenwerkende botanische tuinen. Dan denkt u misschien alleen aan bestuivers, maar insecten zijn ook van belang als voedselbron voor allerlei vogels. De lente komt eraan, kijk mee met Jan Jansen naar de vogelpracht in Hortus Nijmegen.

Begin februari beloofden we u meer te vertellen over wat Jan Jansen in 2023 zoal is tegengekomen in Hortus Nijmegen. Hij is ecoloog en bestuurslid van de Stichting Hortus Nijmegen. "De botanische tuin van de Stichting Hortus Nijmegen is niet alleen een plek voor planten en vegetaties, maar ook voor dieren en paddenstoelen. Je kunt zeggen dat deze de tuin uit zichzelf opzoeken", schrijft hij. "Deze ‘bezoekers’ kunnen de tuin gebruiken als uitwijkplek om te foerageren, om een nest te bouwen, als halteplek om op adem te komen en bij te tanken, enzovoorts. Inzicht in het aantal soorten bezoekers (en blijvers) geeft ons een blik op wat deze plek betekent en kan betekenen als onderdeel van het biodiversiteitsnetwerk van Nijmegen. Deze ‘bezoekers en (over-)blijvers’ zijn dus niet in de tuin door de mens geïntroduceerd zoals dat bij de aanwezige flora wel het geval is."

Roodborstje met buit (sprinkhaan en rups) voor de jongen in Hortus NijmegenStaartmeesjes in Hortus Nijmegen

Overzicht

Jan maakte een overzicht van al het leven in Hortus Nijmegen, niet alleen uit eigen waarneming maar ook van Waarneming.nl. "Het betreft geen systematische inventarisatie, maar de observaties die waarnemers hebben gedaan en ingevoerd in het systeem van Waarneming.nl. Wel zijn er relatief veel kenners die de tuin bezoeken, zoals zij die werken of op bezoek zijn bij Natuurplaza of van de Radboud Universiteit. Ze komen vaak kijken tijdens hun lunchwandeling en hebben vaak al een goed oog waar ze moeten kijken."

Middelste bonte specht in Hortus Nijmegen

Waarnemingen

Wat de vogels betreft, telde Jan 555 waarnemingen van 907 individuen. Dat leverde een lijst van 52 soorten op, met dank aan in totaal 48 waarnemers. Gerekend over alle jaren zijn dat 1944 waarnemers, 3885 waargenomen individuen en 84 soorten. Vier vogelsoorten werden voor het eerst in de botanische tuin gemeld als waarneming: de wespendief, huiszwaluw, visarend en graspieper.

Veel te zien

Botanische tuinen zijn misschien niet de eerste plekken waar u aan denkt als het gaat om vogels kijken, maar dankzij de vele plantensoorten met hun bessen, zaden én de insecten die door die planten aangetrokken worden, is er veel te zien. Hortus Nijmegen is niet de enige botanische tuin waar de vogels in de gaten worden gehouden. In de Leidse Hortus spotte Hans Adema in de loop van de jaren meer dan 70 soorten. Meld uw vogelwaarnemingen op Waarneming.nl en kijk mee met wat anderen zagen.

Halsbandparkiet in de Leidse Hortus

Meer informatie

  • In 2012 verscheen een klein boekje waarin bezoekers hun vogelwaarnemingen in de Leidse Hortus kunnen afvinken. Vraag een pdf aan door te mailen naar educatie@hortus.leidenuniv.nl o.v.v. 'Vogelboekje Hans Adema'.
  • Lees meer over de botanische tuinen in Nederland.
  • Schrijf u in voor de maandelijkse nieuwsbrief van de botanische tuinen.
  • Woont u in een stad zonder botanische tuin? Ook stoepplantjes weten insecten en vogels te lokken.

Tekst: Jan Jansen, Hortus Nijmegen en Hanneke Jelles, Hortus botanicus Leiden
Foto's: Jan Jansen (leadfoto: gaai in Hortus Nijmegen); Jan Meijvogel