Recordaantallen ruigpootbuizerds in Nederland
Bericht uitgegeven door Vogelbescherming Nederland [land] op [publicatiedatum]
In oktober zijn recordaantallen trekkende ruigpootbuizerds gezien in ons land. Vooral aan de kust en op de Waddeneilanden werden tientallen langstrekkende exemplaren gezien van deze fascinerende roofvogel uit Scandinavië. In totaal zijn het er vele honderden geweest. De oorzaak van de topaantallen is een combinatie van een goed broedseizoen en een zuidoostelijke stroming van de wind, waardoor de roofvogels naar Nederland werden gedreven. Normaliter is de ruigpootbuizerd een schaarse verschijning en trekken de meeste oostelijk van ons land langs.
De ruigpootbuizerds, nagenoeg allemaal jonge vogels in hun eerste herfst, kwamen in twee trekgolven door. De eerste van 14 tot en met 16 oktober, de tweede van 21 tot en met 24 oktober. De vroegste vogels kwam rond 12 oktober binnen; de beste dagen waren 15 en 24 oktober. Er werden vooral veel ruigpoten gezien op de Waddeneilanden en elders langs de kust ook bij Den Haag en bij Westkapelle. Vanaf een hoog duin op Vlieland zagen vogelaars maar liefst 17 ruigpoten tegelijk, een andere waarnemer op Terschelling telde een stroom van 54 trekkende ruigpootbuizerds. Op Texel kwamen ruigpootbuizerds niet alleen vanaf Vlieland aan, maar ook uit zee, uit het noordwesten. De ruigpootbuizerds volgden ongeveer de kust, op de Waddeneilanden west en zuidwest, langs de Hollandse en Zeeuwse kusten zuidwest en zuid. Ook in het binnenland werden meer ruigpootbuizerds gezien dan normaal.
De oorzaak voor de topaantallen ruigpootbuizerds ligt vooral in het goede broedsucces in Scandinavië, waar de soort op toendra’s, in bergen en op fjells broedt. Daar waren afgelopen zomer veel lemmingen en woelmuizen, belangrijke prooidieren voor de ruigpootbuizerd. Hierdoor brachten de roofvogels veel jongen groot en waren de aantallen doortrekkende ruigpootbuizerds bij Falsterbo, de zuidwestpunt van Zweden waar veel roofvogels oversteken naar Denemarken, veel hoger dan anders. En juist in de periode dat daar de piek van de doortrek is, woei er een straffe zuidoostenwind die de roofvogels naar Nederland dreef. Normaal houden ruigpootbuizerds een meer zuidelijke koers aan.
De verwachting is dat de komende winter op veel plaatsen in ons land ruigpootbuizerds zullen blijven rondhangen. Om er één te zien moet je naar open landschap, waarvoor de soort een duidelijke voorkeur heeft. De ruigpootbuizerd is in normale winters een erg schaarse verschijning, hoewel ook vorige winter al een goed jaar was. Hij is groter dan de buizerd en heeft een langere staart en langere vleugels. Kenmerkend is de witte staartbasis en de opvallende “polsvlekken” op de ondervleugels. Ruigpootbuizerds vliegen soepeler dan buizerds en “bidden” veel vaker dan buizerds. Hierbij hangt de vogel met de kop tegen de wind stil op één plaats, op zoek naar prooien; in ons land vooral woelmuizen.
Tekst Ruud van Beusekom, Vogelbescherming Nederland
Foto: Saxifraga-Mark Zekhuis