Een orka in de grond

Bericht uitgegeven door de Zoogdiervereniging op [publicatiedatum]

Bij opgravingen op het terrein van het Laat-Middeleeuwse kasteel van Brederode te Velsen zijn resten van een orka gevonden. Het is de eerste bekende waarneming van orka’s in Nederland. Zo lezen we in een publicatie in het wetenschappelijke tijdschrift Lutra van de Zoogdiervereniging.

In 1996 vond archeologisch onderzoek plaats op het terrein van het voormalige Laat-Middeleeuwse kasteel van Brederode te Velsen, waarbij een deel van de slotgracht werd opgegraven. De opgraving werd uitgevoerd door de afdeling Velsen van de Archeologische Werkgroep Nederland.

Onder de circa 400 dierlijke resten waren twee wervels van een walvisachtige. Deze werden gedetermineerd als een volwassen orka (Orcinus orca). De wervels, hoogstwaarschijnlijk afkomstig van een gestrand exemplaar, vertegenwoordigen de eerste vondst van deze soort in een Nederlandse archeologische opgraving, en daarmee de vroegste documentatie van het voorkomen van de orka in Nederlandse wateren.

Aangezien in de Middeleeuwen het vlees van zeezoogdieren als een delicatesse werd beschouwd en bovendien op vastendagen mocht worden gegeten, is het goed denkbaar dat we hier te maken hebben met resten van een bijzondere maaltijd.

Tekst: Jørn Zeiler1 en Erwin Kompanje, ‘A killer whale (Orcinus orca) in the castle: first find of the species in a Dutch archaeological context’, Lutra
Foto's: Lutra en Roderik Peeters