Grauwe kiekendief, tekening uit het boek 'Naumann, Naturgeschichte der Vögel Mitteleuropas'. Oud boek waarvan de copyrights allang zijn verlopen

Braakregeling drijft grauwe kiek in het nauw

Vogelbescherming Nederland
16-JUL-2008 - Vorig jaar werd het verplicht braak leggen van landbouwpercelen door de Europese Commissie afgeschaft, onder andere vanwege de snel stijgende graanprijzen. De voorspelling was dat dit grote effecten zou hebben op akkervogelpopulaties in heel Europa, zoals de grauwe kiekendief. Dat het na één jaar al zichtbaar is, doet het ergste vermoeden.
Bericht uitgegeven door Vogelbescherming Nederland op woensdag 16 juli 2008

Vorig jaar werd het verplicht braak leggen van landbouwpercelen door de Europese Commissie afgeschaft, onder andere vanwege de snel stijgende graanprijzen. De voorspelling was dat dit grote effecten zou hebben op akkervogelpopulaties in heel Europa, zoals de grauwe kiekendief. Dat het effect na één jaar al zichtbaar is, doet het ergste vermoeden.

Braakgelegde percelen bieden goede broed-, foerageer-, en overwinteringsmogelijkheden voor verschillende soorten akkervogels, waaronder de Rode Lijstsoorten veldleeuwerik en grauwe kiekendief. Doordat boeren sinds 1 januari 2008 niet meer verplicht zijn een deel van hun land braak te laten liggen, verdwijnt een groot gedeelte van het leefgebied voor akkervogels. Als gevolg hiervan lijken de aantallen akkervogels dramatisch af te nemen. Broedden er in 2007 bijvoorbeeld nog veertig paar grauwe kiekendieven op de akkers in oost-Groningen, in 2008 is dit aantal bijna gehalveerd tot 21. Het langjarig gemiddelde ligt op 31 paar. Juist voor grauwe kiekendieven zijn braakpercelen belangrijk, door de hoge dichtheid aan muizen op deze percelen. Uit voorlopig onderzoek blijkt dat ze nu grotere afstanden moeten afleggen om voedsel te vinden.

Op dit moment loopt een tussenevaluatie van het Europese Gemeenschappelijke landbouwbeleid. Een van de discussies gaat over de voordelen van braaklegging voor de biodiversiteit en het milieu. Het huidige voorstel van de Europese Commissie is echter onvoldoende om akkervogelpopulaties in Europa een plek te geven. De Vogelbescherming roept de Nederlandse overheid daarom op om stevig in te zetten op een volwaardig alternatief.

Brede akkerranden lijken een effectief middel om de akkervogelpopulaties op niveau te houden. In gebieden met brede akkerranden zijn bijvoorbeeld de dichtheden aan grauwe kiekendief en veldleeuwerik hoger dan in gebieden zonder deze randen.

Tekst: Marieke Dijksman, Vogelbescherming Nederland
Foto: uit 'Naumann, Naturgeschichte der Vögel Mitteleuropas'