Een nieuw fylum voor Nederland: kransdiertjes

Bericht uitgegeven door EIS-Nederland op vrijdag 26 november 2010

Gister werd het boek ‘De Nederlandse biodiversiteit’ gepresenteerd in Museum Naturalis te Leiden, een boek dat alle Nederlandse soortgroepen beschrijft. Tijdens de samenstelling van het boek werd een geheel nieuwe groep voor ons land aangetroffen: de kransdiertjes. Behalve dat ze klein zijn en op kreeftenkaken leven, is er nog nauwelijks iets bekend over deze diertjes.

Tijdens de werkzaamheden voor het nieuwe boek ‘De Nederlandse biodiversiteit’ is een geheel nieuwe soortgroep voor ons land aangetroffen: de kransdiertjes. Het betreft een zeer afwijkende groep, waarvoor een eigen fylum* is opgericht, met de wetenschappelijke naam Cycliophora. Deze nietige diertjes leven op de kaken van kreeften; veel meer is er niet over hen bekend. Ze zijn pas in 1995 beschreven door Deense onderzoekers. Charles Fransen, kreeftenonderzoeker van het Nederlands Centrum voor Biodiversiteit, onderzocht voor het samenstellen van het boek de kreeften uit zijn eigen collectie. De kransdiertjes bleken hier inderdaad aanwezig.

Het boek ‘De Nederlandse biodiversiteit’ werd op 25 november gepresenteerd in Museum Naturalis te Leiden. Alle soortgroepen die in Nederland voorkomen worden hierin behandeld. Het boek bespreekt hun uiterlijk, levenscyclus, voeding, nut en schadelijkheid, evenals het aantal soorten in de wereld en in Nederland, het aantal exoten in Nederland, hun globale verspreiding en de beschikbare determinatiewerken. Het samenstellen van het boek heeft een uniek totaaloverzicht van onze biodiversiteit opgeleverd. Voor het eerst kan nu ook een onderbouwde telling van het aantal soorten in Nederland gegeven worden: 47.800. Hieronder bevinden zich 1100 gevestigde exoten: circa 2 procent van onze biodiversiteit. Ruim honderd deskundigen brachten de informatie bij elkaar.

Het boek maakt ook duidelijk dat er nog veel te onderzoeken overblijft: de specialisten schatten dat er nog duizenden soorten meer in Nederland aanwezig zijn, maar nog niet gevonden. Het gaat dan met name om bacteriën en andere ééncelligen als algen en schimmels, maar ook nog om zo’n 4000 diersoorten. Deze onbekende dieren bevinden zich met name onder de nematoden, sluipwespen, mijten, vliegen en muggen. Het boek bevat naast de teksten voor alle groepen organismen ook nog enkele hoofdstukken waarin de achtergronden van onze biodiversiteit worden behandeld in de thema’s onderzoek, indeling, patronen en trends, beleid en beheer.

Tekst: Jinze Noordijk en Roy Kleukers, EIS-Nederland
Foto: Erik van Nieukerken, NCB Naturalis
Afbeelding: NCB Naturalis & EIS-Nederland 

Referentie van het boek: Noordijk J., R.M.J.C. Kleukers, E.J. van Nieukerken & A.J. van Loon (redactie) 2010. De Nederlandse biodiversiteit - Nederlandse Fauna 10. Nederlandse Centrum voor Biodiversiteit Naturalis, European Invertebrate Survey - Nederland.

*Fylum: Hoofdgroep in de stamboom van het leven.