Veldleeuwerik

Rapport Europese natuurwetgeving: natuur cruciaal voor mens

Vogelbescherming Nederland
27-OKT-2015 - Het Europese natuurbeleid heeft een enorme impact op de stand van de natuur. Natuur is dé ongekroonde topsector, onze economie is er in sterke mate van afhankelijk. Dit najaar evalueert de Europese Unie de EU-natuurbeschermingsregels. Ook de Nederlandse politiek heeft invloed op deze evaluatie. Tijd om de topsector natuur onder de aandacht van de politiek te brengen.

Bericht uitgegeven door Vogelbescherming Nederland op [publicatiedatum]

Het Europese natuurbeleid heeft een enorme impact op de stand van de natuur. Natuur is dé ongekroonde topsector, onze economie is er in sterke mate van afhankelijk. Dit najaar evalueert de Europese Unie de EU-natuurbeschermingsregels. Ook de Nederlandse politiek heeft invloed op deze evaluatie. Tijd om de topsector natuur onder de aandacht van de politiek te brengen.

Het rapport ‘Topsector Natuur’ (pdf; 3,0 MB) van bureau Ulucus is maandag in Den Haag aangeboden aan de Tweede Kamerleden Leenders (PvdA) en Heerema (VVD). Dit rapport is een synthese van onderzoeken die zijn gedaan naar nut en noodzaak van Europese natuurbeschermingsregels. De Europese Unie evalueert momenteel de natuurwetgeving via de zogenoemde Fitness Check. Vogelbescherming vreest dat deze evaluatie leidt tot het uitkleden van deze wetten.

Onder andere het korenwolfbeleid wordt in het rapport geevalueerd (foto: Agnieszka Szelag)

De onderzoekers stellen vast dat het zinvol is om wetgeving te evalueren: dat kan helpen om wetgeving effectiever en efficiënter te maken. Het rapport trek acht conclusies, waaronder:

Natuurbehoud is cruciaal voor de mens
Voor haar voortbestaan is de mens afhankelijk van natuur, in de zin van productie (bijvoorbeeld hout en vis), regulatie (bijvoorbeeld waterveiligheid en klimaatregulatie), culturele diensten (bijvoorbeeld toerisme en recreatie) en diensten die de bovenstaande diensten ondersteunen (denk aan bodemvruchtbaarheid).

EU-natuurdoelen niet behaald
De Nederlandse natuur staat er slecht voor, de afgelopen 15 jaar is er veel natuur verdwenen of in kwaliteit achteruit gegaan. Die slechte staat heeft een ongunstig effect op de Nederlandse economie, denk aan zaken als drinkwatervoorziening en plaagonderdrukking. De urgentie van goede natuurbescherming is daarom groot, maar Nederland loopt op dit punt ver achter. Volgens de doelstellingen moesten in 2013 voor alle 162 Natura 2000-gebieden beheerplannen klaar zijn, in augustus 2015 waren dat er slechts 6.

Landbouw is het grootste probleem
De landbouw is de sector met zowel de meest frequente als meest negatieve effecten op natuurgebieden en soorten, voornamelijk ten gevolge van intensivering en schaalvergroting. In Nederland speelt dit nog meer dan in Europa: tweederde van onze grond is in gebruik voor de landbouw. Europese natuurdoelen vereisen daarom natuurvriendelijkere landbouw.

Aantallen vogels op weilanden en akkers zijn sinds 1960 met gemiddeld 61 tot 73 procent teruggelopen. Dat komt concreet neer op het verdwijnen van 3,3 tot 5,7 miljoen broedparen binnen 50 jaar. De veldleeuwerik is sinds 1960 met ruim 96 procent afgenomen (foto: Hans Hut)

Natuurbescherming wérkt, nu volle kracht vooruit met de uitvoering
Daar waar de Europese natuurbeschermingsregels goed worden uitgevoerd, heeft natuur de kans om zich te herstellen, zoals bleek uit The State of Nature, een recente Europese studie. De onderzoekers pleiten voor een versnelling van de uitvoering van natuurwetgeving, niet tot aanpassing van de Richtlijnen. Aanpassing zou leiden tot een flinke verdere vertraging en een kapitaalvernietiging die niet past bij de Europese ambitie om meer kostenefficiënt te werken.

Uitvoering verbeteren en versnellen
De Tweede Kamerleden Rudmer Heerema (VVD) en Henk Leenders (PvdA), die als rapporteurs verantwoordelijk zijn voor verslaglegging aan de Kamer over de Fitness Check, namen het rapport vandaag in ontvangst uit handen van Arnold van Kreveld van onderzoeksbureau Ulucus. "De Vogel- en Habitatrichtlijn (VHR) moeten we niet gaan aanpassen. We moeten de uitvoering verbeteren en versnellen", reageerde Leenders (PvdA).

Op 20 november a.s. maakt de Europese Commissie de tussentijdse resultaten van de Fitness Check bekend. Dan wordt duidelijk wat ze met de natuurbeschermingsregels van plan is.

Tekst: Vogelbescherming Nederland
Foto's: Agnieszka Szeląg; Hans Hut