lichtende zee

Neonlichtjes op zee in de winter

Ecomare
24-APR-2015 - Het wordt vaak gezegd: tijdens zwoele zomeravonden heb je kans op een ‘lichtende zee’. Maar het is minder bekend dat je dit bijzondere fenomeen ook in de koude maanden kunt zien. Onderzoekers van het NIOZ Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee zagen het afgelopen maart toevallig tijdens een rustige nacht op weg naar het eiland Griend in de Waddenzee. “Ik was stomverbaasd dat het er was, en nog zó mooi ook,” zegt Bob Loos, die mee was. “Het leek of er neonlichten onder de rubberboten hingen,” vertelt schipper Bram Fey van het NIOZ-onderzoeksschip Navicula.

Bericht uitgegeven door Ecomare [land] op [publicatiedatum]

Het wordt vaak gezegd: tijdens zwoele zomeravonden heb je kans op een ‘lichtende zee’. Maar het is minder bekend dat je dit bijzondere fenomeen ook in de koude maanden kunt zien. Onderzoekers van het NIOZ Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee zagen het afgelopen maart toevallig tijdens een rustige nacht op weg naar het eiland Griend in de Waddenzee. “Ik was stomverbaasd dat het er was, en nog zó mooi ook,” zegt Bob Loos, die mee was. “Het leek of er neonlichten onder de rubberboten hingen,” vertelt schipper Bram Fey van het NIOZ-onderzoeksschip Navicula.

Lichtende zee
Op sommige momenten kan de zee oplichten op plekken waar het beweegt; in de golven of als je door het water loopt of zwemt. Er ontstaat dan een groenblauwig licht in zee; heel bijzonder om te zien. Dit wordt veroorzaakt door zeevonk, een bolvormig, eencellig organisme. Als zeevonk heftig wordt bewogen, zorgt een chemische reactie ervoor dat het licht gaat uitstralen. Het oplichten is bedoeld om roofvijanden af te schrikken, maar voor ons mensen ziet het er prachtig uit!

Een ‘lichtende zee’  is soms spectaculair om te zien (foto: Mutolisp)

Wanneer kun je het zien
De grootste aantallen zeevonk zijn in de zomer te zien, dan heb je dus ook de meeste kans om de zee te zien ‘lichten’. Maar ook in het voorjaar en zelfs in december/januari worden de cellen in het zeewater gevonden, alleen minder. De aanwezigheid van de cellen is echter niet genoeg om het lichten van de zee te kunnen zien. Het water moet ook nog eens heel rustig zijn, iets wat in de winter niet vaak voorkomt. Alleen bij rustig water komen de zeevonkcellen naar het wateroppervlak en zijn ze voor ons zichtbaar. Wanneer ze daar in beweging worden gebracht, lichten de cellen op. Omdat er tijdens koude winteravonden weinig mensen gaan pootjebaden langs het strand, is de kans klein dat het dan gezien wordt . Alleen diegenen die op zulke momenten op ondiepe en rustige plaatsen op het water aan het werk zijn, weten dat de zee ook tijdens koude maanden kan lichten….en nog mooi ook!

De eencellige Noctiluca scintillans die de lichtende zee veroorzaakt (foto: NIOZ)

Meer weten?
In de encyclopedie van Ecomare kun je meer lezen over zeevonk. De onderzoekers van het NIOZ waren onderweg naar Griend om onderzoek te doen naar kanoeten. Op hun website is meer te lezen over dit werk.

Tekst: Ecomare
Foto's: Mutolisp; NIOZ