Veenorchis (Dactylorhiza majalis subsp. sphagnicola) staat op de Rode Lijst vaatplanten (2012) onder de categorie 'ernstig bedreigd'.

Veenorchis ernstig bedreigd door aanleg Buitenring Parkstad

Werkgroep Europese Orchideeën
15-MRT-2015 - Op 11 maart deed de Raad van State uitspraak over de aanleg van een weg (project buitenring parkstad Limburg). De uitspraak is onherroepelijk en zet het voortbestaan van de, thans ernstig bedreigde, Veenorchis op losse schroeven.

Bericht uitgegeven door Werkgroep Europese Orchideeën [land] op [publicatiedatum]

Op 11 maart deed de Raad van State uitspraak over de aanleg van een weg (project buitenring parkstad Limburg). De uitspraak is onherroepelijk en zet het voortbestaan van de, thans ernstig bedreigde, Veenorchis op losse schroeven.

Buitenring Parkstad Limburg (BPL)
11 maart deed de Raad van State een uitspraak over de aanleg van de Buitenring Parkstad Limburg. Diverse organisaties, waaronder Natuurmonumenten, hebben zonder succes bezwaar gemaakt tegen de aanleg van deze weg. De uitspraak is onherroepelijk en hoger beroep is niet mogelijk. Diverse werkzaamheden die gepaard gaan met de aanleg, hebben een negatief effect op de groeiplaats van de Veenorchis (Dactylorhiza majalis subsp. sphagnicola). Een van de maatregelen is het verleggen van de Rode Beek. De verlegging zal een drainerend effect hebben op de nabijgelegen groeiplaats van de Veenorchis.

Hangveen met Veenorchis (Dactylorhiza majalis subsp. sphagnicola) in Limburg (foto: Mark Meijrink)

Hangveen en verdroging
De groeiplaats van de Veenorchis is gelegen op een helling en wordt ook wel omschreven als een helling- of hangveen. Door het verleggen van de lager gelegen Rode Beek, zal water sneller dan voorheen wegstromen uit het natuurgebied waarin de Veenorchis groeit. Als gevolg van de mogelijke verdroging zal de groeiplaats voedselrijker worden waardoor de Veenorchis mogelijk zal verdwijnen. Orchideeën, en de schimmels waarmee zij voorkomen, zijn gebaat bij voedselarme omstandigheden.

Veenorchis (Dactylorhiza majalis subsp. sphagnicola)
Veenorchis is een zeldzame orchidee binnen het genus Dactylorhiza (Handekenskruiden). De soort wordt alleen aangetroffen in hoogveenvegetaties en vochtige heiden. In Nederland is de soort bekend van slechts één groeiplaats in de Provincie Limburg. De Veenorchis wordt vermeld in de Rode Lijst 2012 vaatplanten onder de categorie 'ernstig bedreigd'. Vroeger kwam de soort op een drietal plekken in Limburg voor. 

Veenorchis (Dactylorhiza majalis subsp. sphagnicola) staat op de Rode Lijst vaatplanten (2012) onder de categorie ’ernstig bedreigd’ (foto: Mark Engels)

Is er een toekomst voor de Veenorchis in Nederland?
Als er geen extra maatregelen worden getroffen zal de groeiplaats waarschijnlijk verdrogen. Doordat verdroging gepaard gaat met voedselrijker worden heeft de Veenorchis geen zekere toekomst in Nederland. 

Tekst: Mark Meijrink, Werkgroep Europese Orchideeën
Foto's: Mark Meijrink; Mark Engels