Grazers bedekt met grote klis, jaarlijks terugkerende vragen

FREE Nature
30-SEP-2013 - Langzaam maar zeker loopt de vacht van grote grazers vol met de zaaddozen van de grote klis. Jaarlijks krijgt FREE Nature hier vragen over. Er is echter geen reden tot zorg, de dieren hebben hier nauwelijks last van en na verloop van tijd vallen de klissen vanzelf weer uit. Op deze manier weet de grote klis zijn zaden te verspreiden.

Bericht uitgegeven door FREE Nature [land] op [publicatiedatum]

Langzaam maar zeker loopt de vacht van grote grazers vol met de zaaddozen van de grote klis. Jaarlijks krijgt FREE Nature hier vragen over. Er is echter geen reden tot zorg, de dieren hebben hier nauwelijks last van en na verloop van tijd vallen de klissen vanzelf weer uit. Op deze manier weet de grote klis zijn zaden te verspreiden.

De kop van een Schotse Hooglander of de staart van een konik zien er nu af en toe wat verfomfaaid uit. Al grazend blijven klissen in hun vacht hangen. Regelmatig krijgen we vragen of we hier niet iets aan kunnen doen. “Het ziet er zo vervelend uit en hebben de dieren hier geen last van?” horen we dan.

Schotse Hooglander met klissen op de kop (foto: Roeland Vermeulen)

Belangrijkste indicator dat de dieren hier geen last van hebben, is dat ze geen vreemd gedrag gaan vertonen. Ze gaan gewoon door met waar ze altijd mee bezig zijn. Als de dieren echt last van de klissen zouden hebben, dan zouden ze constant staan schuren tegen bomen of struiken, ook dat zien we niet gebeuren. Bovendien is er in veel begraasde terreinen volop ruimte voor grote grazers om de klis actief te ontwijken, mochten ze dat willen.

In theorie zou je de klissen kunnen verwijderen door ze uit de vacht te knippen. Dit levert echter weer tal van andere problemen op. De dieren zijn juist bezig met het groeien van een dikkere wintervacht die ze nodig hebben nu de temperaturen langzaam dalen. Ook de manen van een konik hebben een belangrijke functie, zij beschermen de zenuwen en aderen die door de nek lopen tegen de koude. Het verwijderen van klissen is een tijdrovende klus, iets wat veel stress op zou leveren bij dieren die niet gewend zijn aan de hand te worden genomen. En je kan de klissen verwijderen, maar elders in het gebied staan nieuwe planten waardoor je dit meerdere malen zou moeten herhalen. Al met al zou de remedie dan erger zijn dan de kwaal, iets wat we niet alleen zelf zeggen, maar wat onderschreven wordt door onder andere veeartsen.

Hoe klissen na verloop van tijd vanzelf verdwijnen: boven foto’s uit november 2008, onder foto’s uit april 2009 (foto: Fokko Erhart)

De dieren van FREE Nature doorlopen een proces van verwildering of de-domesticatie. Dit betekent ook het leren omgaan met planten als de grote klis. Na verloop van tijd zakken de zaaddozen door de vacht heen, breken de haakjes af en vallen zo weer uit. Aan het einde van de winter lopen de dieren weer met een mooie schone vacht rond.

Tekst: Roeland Vermeulen, FREE Nature
Foto’s: Roeland Vermeulen, FREE Nature; Fokko Erhart, FREE Nature en Wildernisfoto