Gewone paardenbloem

Ontdekking van virologen kan verstrekkende gevolgen hebben

19-SEP-2013 - Virologen van Wageningen University hebben een belangrijke fase ontdekt in de vorming van plantenvirussen die door een membraan omgeven zijn. Omdat het onderzochte plantenvirus ook ‘familieleden’ heeft die mensen en dieren ziek kunnen maken, biedt de vondst van de Wageningse onderzoekers aanknopingspunten voor het remmen of misschien zelfs wel helemaal blokkeren van de vermeerdering van dit soort virussen, bijvoorbeeld door de ontwikkeling van nieuwe medicijnen.

Bericht uitgegeven op [publicatiedatum]

Virologen van Wageningen University hebben een belangrijke fase ontdekt in de vorming van plantenvirussen die door een membraan omgeven zijn. Omdat het onderzochte plantenvirus ook ‘familieleden’ heeft die mensen en dieren ziek kunnen maken, biedt de vondst van de Wageningse onderzoekers aanknopingspunten voor het remmen of misschien zelfs wel helemaal blokkeren van de vermeerdering van dit soort virussen, bijvoorbeeld door de ontwikkeling van nieuwe medicijnen.

De vondst zou wel eens van belang kunnen zijn voor veel meer virologen, zoals bij academische ziekenhuizen en bij bedrijven die medicijnen ontwikkelen die werken tegen de vorming en verspreiding van soortgelijke virussen. Daarom is de vondst gepubliceerd in het gerenommeerde tijdschrift Plant Cell.

Nieuwe vondst bij planten kan wellicht helpen bij bestrijding van virussen bij mensen (foto: Wout van der Slikke)

Endoplasmatisch reticulum (ER)
Binnen iedere cel van planten en dieren bevindt zich een netwerk van holtes en kanaaltjes die door membranen omsloten wordt, het zogenaamde endoplasmatisch reticulum, kortweg het ER. Dat ER zorgt onder andere voor het veranderen en transporteren van allerlei bouwstoffen door de cel. Daarvoor moeten die stoffen eerst in het ER gemaakt worden of binnenkomen, om vervolgens ook weer ergens in de cel het ER te verlaten, zodat het dáár in de cel gebruikt kan worden.

Exportroute ontdekt
Virussen infecteren cellen van planten en dieren en vermeerderen zich dan binnen die cellen. Daarbij moet een aantal virus-eiwitten in het ER gemaakt en aangepast worden voordat er nieuwe virussen gemaakt kunnen worden. Het was al duidelijk dat het ER van groot belang is voor de opbouw van de nieuwe virussen, maar de precieze werking was grotendeels onbekend. De Wageningse virologen hebben nu een zogenaamde exportroute van het ER ontdekt die cruciaal is voor die opbouw van virusdeeltjes.De eiwitten die nodig zijn voor de bouw van nieuwe virusdeeltjes, kunnen alleen uit het ER via speciale openingen in het membraan van het ER. Het blijkt dat die openingen pas gemaakt worden als er voldoende bouweiwit in het ER gemaakt is, én als twee virus-eiwitten daarbij te hulp komen. Een van deze twee eiwitten treedt daarbij op als een soort ‘regeleiwit’: het stuurt de exportroute aan. En daarmee dus ook de opbouw van nieuwe virusdeeltjes.

Het onderzoek is medegefinancierd door de EU, in het kader van het EU-Research Training Netwerk voor onderzoek aan het plant endo-membraansysteem.

Bron: Wageningen UR
Foto: Wout van der Slikke