Fruitvlieg rouwt ruim 4 uur bij dode partner en sterft

Bericht uitgegeven door Natuurbericht.nl [land] op [publicatiedatum]

Het is nu de optimale tijd voor fruitvliegjes. Op film is vastgelegd dat een mannetje ruim vier uur lang blijft proberen om het vrouwtje, met wie hij aan het paren was en dat daarbij om het leven kwam, wakker te krijgen. Zijn pogingen worden hem uiteindelijk ook fataal. Het zal voor veel mensen een verrassing zijn dat fruitvliegjes zeer liefdevol gedrag kunnen vertonen.

Ontelbare fruitvliegjes drijven momenteel veel mensen tot wanhoop. Ze bevolken in groten getale keukens, groenbakken, vuilnisbakken en fruitschalen. Het is lastig om ze weg te krijgen en nog lastiger om ze weg te houden. Een filmopname van Silvia Hellingman laat zien dat fruitvliegjes opmerkelijk liefdevol gedrag kunnen vertonen (zie film hieronder). Bij haar onderzoek naar de Aziatische fruitvlieg (Suzukii fruitvlieg), een schadelijke fruitvliegsoort die zich recent in Nederland gevestigd heeft, plaatste ze op een gegeven moment een parend stelletje gewone fruitvliegjes apart in een petrischaaltje om ze een tijdje te volgen.

De paring verloopt heftig waarbij het vrouwtje sterft. Verrassend genoeg accepteert het mannetje dit niet en probeert hij actief het vrouwtje wakker te krijgen. Hij lijkt het vrouwtje zelfs kusjes te geven. Dit is op zich al opmerkelijk, maar het mannetje blijkt ook uitzonderlijk volhardend. Ruim vier uur lang gaat hij onophoudelijk maar tevergeefs door met zijn pogingen het vrouwtje tot actie aan te zetten. Het drama is daarmee nog niet compleet. Hij merkt niet op dat hij wordt beslopen door een mijt (zie 3 minuut 47 in de film). De mijt bijt zich vast in de buik van het mannetje dat hierdoor ook langzaam sterft. 

Levenscyclus
De levenscyclus van fruitvliegjes is zeer kort. Onder optimale omstandigheden is de tijd van ei tot volwassen individu minder dan twee weken. Bevruchte vrouwtjes kunnen enkele honderden eitjes leggen in fruit of rottend organisch materiaal. De optimale temperatuur voor eitjes is tussen de 23 en 27 graden Celsius. De eitjes zijn maar een halve millimeter groot en hebben de vorm van een rijstkorrel. Binnen 30 uur komen de eitjes uit waarna de wormachtige larven zich te goed doen aan het rottende fruit. De larve vervelt zich een paar keer. Nadat ze zich volgevreten hebben zoeken ze na 7 tot 8 dagen een drogere en koelere plek om zich te verpoppen. De popfase duurt gemiddeld 6 dagen, waarna de volwassen fruitvliegjes tevoorschijn komen. Binnen een paar uur is de fruitvlieg uitgehard, zijn de vleugels en het achterlijf opgepompt en is de fruitvlieg vliegklaar. Ongeveer twee dagen nadat een vrouwtje uit de pop is gekropen is ze geslachtsrijp. Gedurende hun hele leven van gemiddeld 40 tot 50 dagen onder gunstige temperaturen blijft het vrouwtje vruchtbaar en zet ze meerdere keren groepen eitjes af.

Tips om fruitvliegjes onder controle te houden
Het belangrijkste wat je kunt doen om fruitvliegjes weg te krijgen of ze niet binnen te krijgen is het snel opruimen van overrijp fruit en etensresten en vuilnisbakken goed afgesloten te houden. Indien de groenbak vlak bij een raam of deur van het huis staat is het aan te raden om de groenbak wat verder weg van het huis te plaatsen.

Tekst: Arnold van Vliet, De Natuurkalender, Wageningen University en Silvia Hellingman, Biocontrole Onderzoek en Advies
Film: Silvia Hellingman
Foto: André Karwath